Categoriearchief: Klimaat

Trump en het klimaat

Geplaatst op door

In alle commentaren op de verkiezing van Trump tot volgende president van de VS mis ik nog aandacht voor wat in mijn ogen het grootste risico is: voor de toekomst van de mensheid. In Parijs is vorig jaar afgesproken de opwarming van ons klimaat te beperken tot maximaal 2 graden (bij voorkeur niet meer dan 1,5), omdat daarmee de meest gevaarlijke gevolgen van de klimaatverandering voor de toekomst van de mensheid te voorkomen zijn. Inmiddels is duidelijk dat de maatregelen die op dat moment zijn toegezegd bij lange na niet voldoende zullen zijn om dit te bereiken.

Als nu de Amerikanen zich uit deze overeenkomst terugtrekken, zoals Trump heeft aangekondigd te gaan doen, zijn de gevolgen vrij letterlijk niet te overzien. Ook zonder dit kunnen we een stijging van het zeeniveau van ongeveer een meter rond het eind van deze eeuw verwachten. En dat is nog maar wat er ongeveer bewezen is, waar de sceptici geen gaten meer in kunnen schieten. Waarschijnlijk wordt het nog veel meer. En daar zal het zeker niet mee ophouden. De stijging zal dan sneller verlopen dan nu. Waar en wanneer het dan wel op zal houden? Niemand die het weet. Maar zeker is dat west Nederland ooit onder zal lopen. Dan verliezen  we de strijd tegen het water. En omdat we nog niet weten wanneer dit gaat gebeuren, over 100 of over 500 jaar, doen we net of het niet zal gebeuren.

Het opzeggen van het klimaatverdrag door Trump zal dit moment met misschien wel 50 jaar vervroegen. En daar kunnen wij in Nederland, zelfs als we allemaal elektrisch zouden gaan rijden op stroom van allemaal nieuwe windmolens, echt maar heel weinig aan veranderen.

Europa onafhankelijk van Poetin

Geplaatst op door

Het echte probleem in de relatie tussen Europa en Rusland is natuurlijk de afhankelijkheid die wij in Europa hebben voor het Russische aardgas. Rusland levert zo’n 30% van het gas dat de EU verbruikt. Sancties tegen Rusland zijn voor de EU dan ook oké, zolang de leveringszekerheid van het gas maar niet in gevaar komt. En zolang dat zo is, zal het Poetin toch echt een zorg zijn welke mini-sancties ze in Brussel nu weer bedenken. Als het erop aan komt heeft hij ons toch allemaal in onze zak.

En dat hoeft niet zo te blijven. Een gerichte, grootschalige aanpak om in heel Europa het gasverbruik terug te dringen is met de huidige stand van techniek zeker mogelijk. In Nederland kennen we het voorbeeld van de “stroomversnelling”, waarvan het doel is meer dan 110.000 woningen uit de jaren ’60 en ’70 energieneutraal te maken. De technieken hiervoor zijn er, alleen de politieke wil er prioriteit aan te geven blijkt er steeds maar niet te zijn. Zelfs het geld hoeft niet het probleem te zijn, omdat de investering door het wegvallen van de gaskosten betaald kan worden. Alleen een initiële investering is nodig, daarvoor kan de overheid met de huidige rentestand goed bijspringen.

Moeilijker wordt de financiering wanneer de aanpak opgeschaald wordt tot een echt wezenlijk terugbrengen van de vraag naar gas, op Europese schaal. Dan leidt dit (bij succes!) tot lagere gasprijzen en zal de besparing ineens niet meer “terugverdiend kunnen worden”. Niet door de individuele investeerder in ieder geval. Maar juist wel door de samenleving als geheel. In dat geval zal ook de bezitter van een pand dat technisch nauwelijks zuiniger te maken is (bijvoorbeeld een monument) er voordeel van hebben. Zijn gasprijs gaat namelijk omlaag in plaats van omhoog.

Wanneer we er samen in slagen het gasverbruik met rond de 10% terug te dringen, komt er ineens een heel andere gasmarkt tot stand. Dan is er ineens keuze welk gas we willen kopen. Zolang het aanbod van gas maar duidelijk groter is dan onze vraag ernaar, zullen we in staat zijn onze eisen te stellen aan de leverancier van het gas. Dat kan over de prijs gaan, maar ook over bijvoorbeeld het respecteren van de territoriale integriteit van bepaalde Europese staten. Als we ons verbruik maar ver genoeg terug weten te dringen kunnen we misschien zelfs alleen zaken doen met landen die niet geleid worden door iemand die de allerergste misdaad in het boekje begaan heeft, namelijk het initiëren van een aanvalsoorlog.

Het investeringsprogramma dat hiervoor nodig is, zou een enorme impuls aan de werkgelegenheid in heel Europa kunnen geven. Het programma zou veruit het effectiefst zijn wanneer ook Oekraïne mee kan doen. Daar valt met de laagste investering het meeste gas te besparen. En daar is een verminderde afhankelijkheid van hun huidige gasleverancier het meest urgent.

Minder gas uit Slochteren?

Geplaatst op door

Allereerst wil ik ervoor pleiten de woorden “gasproductie” en “gaswinning” niet meer te gebruiken waar het over aardgas gaat. Er is in Slochteren nog nooit een kuub gas geproduceerd en ook het zogenaamde “winnen” van gas heeft er tot nu toe alleen maar toe geleid dat er minder gas in de grond zit, niet meer. Het gaat in feite om het leeg laten lopen van een gasbel. En die is ook werkelijk een keer helemaal leeg.

Wanneer dat is? Dat weet niemand. De experts beloven daar veel over, de toekomst zal het leren. Als dat punt bereikt is – over een jaar of tien – zullen ook politici in Den Haag niet meer kunnen besluiten de “productie” van gas met 10% te verhogen. Dat kunnen ze natuurlijk wel besluiten, maar tot de verkoop van gas zal het dan niet meer leiden. Het is dan echt een geval van op=op.

Wat we wel vrijwel zeker weten is dat de gasprijs die we in Nederland betalen daarna zal gaan stijgen. We worden dan namelijk sterk afhankelijk van de levering van gas uit Rusland. Wat dat betekent, daar kunnen een aantal Oost-Europese landen al over meepraten. Heeft Rusland een tekort? Dat is geen probleem voor de Russen. Dat is dan alleen een probleem voor degene die niet in staat is de hogere prijs te betalen.

Ergens tussen 2020 en 2030 zal er dan wel een parlementaire enquête komen naar de vraag waarom Nederland zijn kostbare gas tegen een veel te lage prijs veel te snel verkocht heeft.

De vraag naar hoe het kan dat de NAM geen geld meer heeft om de schade van de grote Groninger aardbeving van 2021 te vergoeden, die juist ontstaan is door het veel te snel laten weglopen van de laatste resten van de gasbel, zal daar zeker voor politiek vuurwerk gaan zorgen. Het weerwoord dat de regering de opbrengsten uit het gas nodig had wordt dan weggehoond vanuit de wetenschap dat het voor de staat echt heel veel voordeliger was geweest dat geld gewoon te lenen op de kapitaalmarkt – met het aardgas onder de grond als onderpand.

Kwartje van Schultz

Geplaatst op door

De benzineprijzen stijgen de pan uit – voor de zomer komen we zo echt nog wel over de 2 euro per liter. Oorzaak van het alsmaar stijgen van de brandstofprijs? Stijgende olieprijs. De wereldwijde vraag naar olie stijgt langzaam maar zeker, terwijl het aanbod over zijn hoogtepunt heen is. Door deskundigen wordt het peak oil moment ergens tussen 2005 en 2010 gelegd. Dat is het moment dat er de maximale hoeveelheid olie uit de aardkorst opgepompt (“geproduceerd” in het jargon) werd. Al meer dan 30 jaar wordt er meer opgepompt dan nieuw ontdekt, de reserves beginnen langzaam maar heel zeker uitgeput te raken. De wereld bevind zich al een paar jaar rond een evenwicht tussen vraag en aanbod. Een beetje meer vraag erbij en de prijs racet omhoog, in 2007 zelfs naar $147 per vat. Door de crisis zakte de vraag naar olie en zakte de prijs naar rond de $45 per vat. Het verschil in vraag? Wereldwijd slechts rond de 5%. Een beetje vraag erbij en de prijs kan dus zomaar verdubbelen.

En wat doet Nederland op het moment dat de prijzen aan het oplopen zijn? Wij hebben een minister die geen idee heeft van haar verantwoordelijkheid in deze. De maximumsnelheid op meer dan de helft van onze autosnelwegen moet omhoog naar 130. Op grote stukken snelweg waar tot nu toe 100 gereden mocht, geldt nu 120. Daarbij wordt bespaard op openbaar vervoer, met meer autoritten als onvermijdelijk gevolg. Een meerverbruik van 5% levert dit zo op. Daarmee is een prijsverhoging van 25 cent op de benzine snel op de borden gezet. Ofwel het kwartje van Schultz. Kwam het beruchte kwartje van Kok nog aan onszelf ten goede (belasting moeten we uiteindelijk toch betalen in de één of andere vorm), het kwartje van Schultz gaat naar Saoedi Arabië en de andere golfstaten. Die kunnen daar dan weer Koranscholen mee financieren…